W najnowszym Znaku debata o stanie Kościoła katolickiego w Polsce. Maria Poniewierska pisze, że liczba katolików w Polsce jest wciąż duża:

Według danych Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego w 2010 r. ok. 34 mln Polaków (89% populacji) było ochrzczonych w Kościele rzymskokatolickim. Badanie CBOS z ostatniej jesieni wykazało jeszcze wyższy odsetek osób przyznających się do katolicyzmu (95%).

Według autorki, co prawda spada poziom wiary i praktyk religijnych, ale przynajmniej liczebność Kościoła katolickiego w Polsce jest zadowalająca. Oczywiście publicystka złapała się z nadzieją tej lepszej liczby: aż 95%!

A tymczasem na mnie to zestawienie zrobiło wręcz przeciwne wrażenie. Bo zobaczmy: CBOS ankietował osoby w wieku powyżej 18 lat. Wśród tych dorosłych, 95% uważa się za katolików. Można założyć, że tylko osoby ochrzczone deklarują się jako katolicy. A zatem wśród dorosłych, ochrzczonych jest co najmniej 95%. Ale tylko 89% wszystkich Polaków jest ochrzczonych! Publicystki w ogóle nie zastanowiło, skąd ta dysproporcja?

A przecież ona oznacza, że wyjątkowo duży procent dzieci musi być nieochrzczonych!

Jak duży? Policzyłam to, biorąc z Rocznika Statystycznego informację, że osoby w wieku 3-17 lat stanowiły 18% Polaków, a w wieku 0-2 lat – 3% Polaków. Założyłam, że chrzty dorosłych to zaniedbywalny procent. Założyłam też, że należy odliczyć dzieci, które jeszcze są za małe, aby być ochrzczone, zatem przyjęłam ostrożnie, że dzieci w wieku 0-2 lat nie są ochrzczone w ogóle. Jest to założenie nie do końca prawdziwe, ale wypada i tak na korzyść Kościoła.

Z wyliczenia* wynika, że jeśli ochrzczeni stanowią 95% wśród dorosłych, to ochrzczeni muszą stanowić tylko 66% wśród dzieci, aby dać ogólną liczbę 89% ochrzczonych Polaków. A zatem 34% dzieci w wieku 0-17 lat nie jest ochrzczonych. Jeśli odliczyć od tego – w sposób maksymalnie ostrożny – dzieci, które być może są za małe na chrzest, ale zostaną ochrzczone w przyszłości, to dostajemy, że 22% polskich dzieci w wieku 2-17 lat nie jest ochrzczonych.

A zatem, według tych obliczeń, obecnie liczba dzieci, których rodzice nie chcieli ochrzcić, wynosiłaby pomiędzy 22% a 34% spośród wszystkich dzieci.**

Jeśli to prawda, to za kilkanaście lat ci młodzi ludzie wejdą do grupy dorosłych ankietowanych, a umrą najstarsi z dotychczasowej grupy dorosłych. I wówczas wyniki badań CBOS mocno się zmienią.

—
P.S. W komentarzach internauta Zabsko przedstawił inne wyliczenie na podstawie innych danych tegoż samego Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego. Otóż podano tam, ile dzieci było ochrzczonych w 2010 roku. Zabsko porównał to z danymi GUS o liczbie urodzin. Wówczas wynik jest całkiem inny – według takiego wyliczenia 94% dzieci zostało ochrzczonych.

Dziwne. Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego zbiera dane najprawdopodobniej z dokumentacji kościelnej. Więc nie wiem, dlaczego dane z tego samego Instytutu są aż tak rozbieżne? Jeśli 94% urodzonych w Polsce dzieci zostało ochrzczonych w 2010 roku, to jak to się dzieje, że 89% populacji Polski jest ochrzczonych? Wcześniej chrzczono mniej dzieci? 6% dorosłych w sondażu CBOS twierdzi, że są katolikami, choć nie byli ochrzczeni? CBOS zrobił aż 6-procentowy błąd? Zagadka.

—

*) Jeśli wliczyć dzieci w wieku 0-2 lat, to mamy: x*0.21+0.95*0.79=0.89 , zatem x=0.66, a 1-x=0.34. 
Jeśli odliczyć dzieci w wieku 0-2 lat, to mamy: 0*0.03+ x*0.18+0.95*0.79=0.89 , zatem x=0.78 , a 1-x=0.22 .

**) A tak naprawdę górna granica może być jeszcze większa niż 34%, gdyż przyjęłam, że ochrzczonych wśród dorosłych jest 95%, a przecież może być ich więcej. Gdyby teoretycznie przyjąć, że ochrzczony jest każdy dorosły (choć tylko 95% przyznaje się do katolicyzmu), to górna granica wzrosłaby do 47%.